Şam Türkmenleri
Şam (Demeşik)’da üç ayrı Türkmen topluluğunun yaşadığı bilinmektedir. Birincisi zengin Türkmen ailelerdir. İkincisi Golan tepelerinden göç etmek zorunda kalarak Şam’a yerleşen Türkmenlerdir. Üçüncü grup ise Türkiye’de Cumhuriyet devrimleri sırasında Türkiye’den Suriye’ye göç edenlerdir. Birinci grup içinde Osmanlı döneminden kalan toprak sahipleri ve zengin tüccar Türk aileler bulunmaktadır. Bu topluluk, Türklüklerini unutmamış olmasına rağmen Türkçeyi unutmuş ve devletle yakın ilişkiler geliştirmiştir. Şam’ı çevreleyen Kassiyun Dağ eteklerinde Muhacirun mahallesinde oturmaktadırlar.
Muhyiddin Arabi’nin türbesinin etrafında yoğunlaşan bu yerleşim birimi, Şam’da “Türk Mahallesi” olarak bilinmektedir. Bunun yanı sıra Türkler, Şam’ın Mesekin Berze, Muhayyem, Hacer Esved, Kadem, Işşıl Verver ve Cobar Hırmallı mahallelerinde yaşamaktadırlar. Şehir merkezinde yaşayan Türkmen asıllı aileler Araplaşmıştır.
Burada yaşayanların sayısı 250.000 civarındadır. Genelde memurluk veya serbest meslekle uğraşırlar.Şehirde Türkmenlerin oturduğu büyük bir mahalle bulunmaktadır.Şama bağlı bazı Türkmen köyleri : kaldun, ruhaybe, adra ve bazı şam haraları ( El Hecer El esvad El Tadamün , Cöber ).
Tartus Türkmenleri:
Tartus, Osmanlı döneminde Türkmenlerin yerleştirildiği bölgelerden biridir ve daha sonra baskı altında olduklarından Araplaşmışlardır.Bazı bilinen köyleri: Beyt el fanus, Zoktürkmen, ve Bisitin’dir. Daha çok Tarım ve çiftlikle uğraşmaktadırlar. Sayıları yaklaşık 50.000 civarındadır. Türkmenler daha çok vilayetin kırsalında yaşamaktadırlar.
Rakka Türkmenleri:
Osmanlı döneminde; Rakka veya Budak adı ile bilinen bölgeye ve Halep ile Rakka arasında yer alan Gulap isimli yerleşim yerine çok sayıda Türkmen boyu yerleştirilmiştir. Özelikle 1679 yılında İskan Beyi Beydili Türkmenlerinden Feriz Bey tarafından Sivas, Yozgat ve Kahramanmaraş bölgelerinden çok sayıda Türkmen boyu bölgeye getirilmiştir. Bugün Rakka ili sınırları içinde il merkezinden Türkiye sınırına kadar olan bölgede Türkmen yerleşimi bulunmaktadır. Bu Türkmenler Dulkadiroğulları Devleti’ni kuran Türkmen beylerinin torunlarıdır.Sayıları yaklaşık 125.000 civarındadır.
İdlip Türkmenleri:
Idlib’in Cisir Şugur ilçesinde, şehir merkezinde yer alan Türkmen semtinde ve vilayetin kırsalında Türkmenler yaşamaktadır. Idlib Türkmenleri Reyhanlı Türkmenlerinin uzantısıdır. Bilinen bazı köylerin adları; Sukkeriye ve Heyte’dir. Tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadırlar. Buradaki Beydili Türkmenlerin sayıları yaklaşık 40.000 civarındadır.
Dera Türkmenleri;
Türkmenler Dera’ya Osmanlı döneminde Hac yolunun güvenliğini sağlamak amacıyla yerleştirilmiştir. Uzantıları Ürdün’ün içlerine kadar gitmektedir. Ürdün’de de Dera Türkmenlerinin devamı olan yerleşik Türkmen köyleri bulunmaktadır. Bunun yanı sıra Dera şehir merkezinde Türkmenler bulunmaktadır. Dera Türkmenlerinin büyük çoğunluğu Araplaşmıştır. Dera Türkmenlerinin yaşadıkları yerlerde diğer Arap, Çerkez ve Kürt toplulukları da bulunmaktadır. Yaklaşık 13 köyde yerleşim göstermektedirler. Yerleştikleri bazı ilçelerin adları; El Cize, Maraba, Neva, Elhirak, Elsahva. Bunların gelir kaynağı genelde tarımdır. Buradaki Beydili Türkmenlerin sayıları yaklaşık 75.000 civarındadır
2011 yılında yapılan saha araştırmasına göre Suriye Türkmenlerinin şehirlere göre nüfus dağılımları aşağıdaki şekildedir (Ancak son bir yıl içerisinde yaşanan göçler bu sayılar da elbette değişiklik yaratmıştır.
Şam 460.000
Halep 975.000
Hama 350.000
Humus 835.000
Lazkiye (Bayır-Bucak)385.000
Tartus 50.000
Rakka 120.000
İdlib 25.000
Dera 75.000
Colan Tepeleri 50.000
Diğer Bölgeler 175.000
TOPLAM 3.500.000